آشنایی با تاریخچه شب یلدا و سنت‌های آن

هیچ کسی نیست که نداند شب یلدا چه روزی است؟ تاریخ شب یلدا، همیشه در آخرین روز پاییز قرار دارد و ایرانی‌ها آن را بلندترین شب سال می‌نامند. تاریخ شب یلدا امسال یعنی 1402 در آخر هفته قرار گرفته و فرصت مناسبی برای تدارک جشن یلدای خانوادگی است. در این یادداشت بعضی از آداب شب یلدا و فلسفه‌ی آن را معرفی می‌کنیم و اگر قصد تهیه کادو شب چله دارید، یک پیشنهاد عالی برای شما داریم:

تاریخ شب یلدا در تقویم 1402 چه وقت است؟ شب یلدا چیست؟

شب یلدا امسال در تقویم سال 1402، روز پنجشنبه، 30 آذر ماه است. این روز، آخرین روز از فصل پاییز است که به عنوان آخرین روز پاییز یا اولین شب زمستان هم شناخته می‌شود. قدیمی‌ها در زبان محاوره تاریخ شب یلدا را شب چله می‌نامیدند.

شب چله یک روز مهم در سنت ایرانی است. شب یلدا فرهنگ ایرانی را زنده نگه می‌دارد و میان نسل جدید و قدیم از طریق آداب و رسوم شب یلدا ارتباط برقرار می‌کند. در ادامه به بعضی از رسم‌های شب یلدا اشاره می‌کنیم.

تاریخچه شب یلدا چیست؟

فلسفه و تاریخچه شب یلدا به بحث اخترشناسی و تغییر ساعات روز و شب باز می‌گردد. دلیل اینکه این شب را بلندترین شب سال می‌نامن این است که طول روز 30 آذر از تمام روزهای نیمه دوم سال بیشتر است و در حقیقت شی 30 آذر، شبی روشن‌تر است. از این رو آن را اعتدال پاییزی هم می‌نامند.

آداب و رسوم شب یلدا چیست؟

آداب و رسوم شب یلدا که در روز یلدا انجام می‌شود، به فرهنگ، اعتقادات و محل زندگی بستگی دارد. اما بعضی از آداب مشترک در میان تمام ایرانیان عبارتند از:

1. تهیه سفره شب یلدا

سفره شب یلدا، یکی از اصلی‌ترین کارهایی است که باید در تاریخ شب یلدا انجام شود. این سفره نماد شب یلدا است و اجزای مختلفی در آن قرار می‌گیرد:

• میوه و سبزیجات: میوه‌های پاییزی، زینت‌بخش سفره شب یلدا هستند. انار، که نماد اصلی شب یلدا است، در مرکز سفره قرار می‌گیرد. سایر میوه‌های یلدایی مثل خرمالو، مرکبات، کدو حلوایی و … نیز در سفره شب چله قرار دارند. سبزیجاتی مثل باقالی پخته و لبو هم در کنار میوه قرار داده می‌شود. بسیاری از افراد میوه خشک را هم بخشی از خوردنی‌های شب چله می‌دانند.
• آجیل: آجیل یلدا، یکی دیگر از نمادهای شب چله است. آجیل یلدا شیرین است و شامل 4 مغز اصلی یعنی گردو، بادام، پسته و فندق است. مغزها به صورت خام و غیر بو داده مصرف می‌شوند و در کنار آن برگه زردآلو، کشمش و نخودچی هم قرار داده می‌شود.

{تهیه خنچه عروس در تاریخ شب یلدا انجام می‌شود. بهتر است خنچه شب چله را با گل طبیعی یا باکس گل جاودان تزیین کرد.}

• غذای شب یلدا: غذای شب یلدا معمولا با انار پخته می‌شود. غذاهایی مثل آش انار، انار پلو، اناردون و اناربیج در شب چله طرفدار دارد. اما در بسیاری از فرهنگ‌های غذای اصلی شب یلدا، سبزی پلو با ماهی است.

2. حافظ خوانی و خواندن شاهنامه

یکی از آداب شب یلدا، تفال به دیوان حافظ است. معمولا در تاریخ شب یلدا بزرگان خانواده دیوان حافظ را می‌خوانند یا به آن تفال می‌زنند. به علاوه بسیاری از افراد شاهنامه‌خوانی در شب یلدا را کاری ضروری می‌دانند. از آن‌جایی که شاهنامه به دست فردوسی نوشته شده و او یکی از شاعران حافظ ادبیات فارسی است، شاهنامه‌خوانی در جشن یلدا خالی از لطف نیست.

3. تهیه خنچه برای تازه عروس

درست کردن خنچه یلدایی برای تازه عروس هم یکی از رسم‌های ریشه‌دار در فرهنگ ایرانی است. در تاریخ اولین شب یلدا بعد از ازدواج دختر و پسر، خانواده داماد با تهیه خنچه به خانه آن‌ها رفته و برای عروس هدایایی می‌برند. این هدایا در سینی یا طبق‌های بزرگ قرار داده شده و تزیین می‌شود. تزیین خنچه یلدا سابقا توسط مادرشوهر و اعضای خانواده داماد انجام می‌شد. برای تزیین سفره یلدا و خنچه یلدا از میوه های پاییزی، سبزیجات، ماهی تازه، آجیل، گل طبیعی و … استفاده می‌شود.

بهترین هدیه شب یلدا برای عروس، یک باکس گل یلدا است که علاوه‌بر کادو، زیبایی و نماد شب یلدا را هم در دل خود داشته باشد. اما یکی از معایب استفاده از گل‌های معمولی شاخه بریده این است که تنها تا پایان شب چله دوام می‌آورند و به زودی نشاط خود را از دست می‌دهند.

به همین دلیل بهتر است هدیه شب یلدا را به کمک گل‌ جاویدان تزیین کرد که دوام و ماندگاری بالایی دارد. اگر می‌خواهید نشانه‌ی محبت خانواده‌ی خود در پیش عروس را برای همیشه جاودانه کنید، بهتر است باکس گل جاودان یلدا را در خنچه عروس بگذارید. رز جاودان مخصوصا در رنگ قرمز و سرخابی بهترین گزینه‌ها برای دیزاین خنچه عروس هستند و حداقل بین 3 تا 5 سال مانند روز اول لطیف و تازه هستند.

جمع‌بندی

تاریخ شب یلدا، یک زمان مهم برای هر ایرانی است. کمتر فرد ایرانی است که نداند شب یلدا چه وقت است؟ شب یلدا امسال، پنجشنبه 30 آذر 1402 است و از آن‌جایی که در آخر هفته قرار دارد، بهترین فرصت برای به جا آوردن مراسم جشن یلدا در خانواده و خنچه برون عروس است. فلسفه شب چله با دورهمی، حافظ‌خوانی یا شاهنامه خواندن، خوردن آجیل و شیرینی و غذای مخصوص شب چله گره خورده است. از طرفی تهیه هدیه برای عروس در اولین سال ازدواج او یک رسم فراموش نشدنی ایرانی است که در آن خانواده داماد برای عروس گل طبیعی، میوه، آجیل و هدیه تهیه می‌کنند.

سوالات متداول

تاریخ شب یلدا سال 1402 چه روزی است؟

5 شنبه 30 آذر 1402 شب یلدا امسال است.

تاریخچه شب یلدا چیست؟

تاریخچه شب یلدا ریشه در اخترشناسی دارد. در آخرین روز پاییز طول روز از همه‌ی روزهای نیمه دوم سال بلندتر است بنابراین فرصت مناسبی برای دورهمی و جشن گرفتن آغاز فصل سرما است.

در تاریخ شب یلدا چه رسم‌هایی را باید انجام داد؟

3 رسم اصلی شب چله عبارتند از:

• تهیه سفره شب یلدا
• حافظ خوانی و شاهنامه‌خوانی

تهیه خنچه یلدا برای تازه عروس خانواده

بهترین هدیه شب چله چیست؟

استفاده از گل طبیعی در باکس گل شب یلدا، از ترندهای سال‌های اخیر است. شما می‌توانید با سفارش باکس گل یلدا از روبینا رز یک هدیه با ماندگاری و ارزش هنری بالا تهیه کنید.